Web Sitem Ne Kadar Performanslı?
Son iki yazımda web sitesi performans metrikleri üzerine bildiklerimi paylaşmaya çalıştım. Bu yazımda da, performans metrikleri hakkında doğru bilinen yanlışlara ve popüler test araçlarına değinmeye çalışacağım.
Detaylara girmeden önce eğer okumadıysanız aşağıdaki bağlantılardan web sitesi performans metrikleri ile ilgili yazılarıma erişebilirsiniz.
1. Performans ölçümü hakkında kulaktan dolma bazı yanlış bilgiler
- Performans skorum çok iyi, bu sebeple web sitem iyi bir kullanıcı deneyimi sunuyor.
Maalesef kullanıcı deneyimi için bunu söylemek doğru değil. Çünkü, kullanıcıların journey’si yani siteniz içerisinizdeki yolculuğu ve bu yolculuk sırasında yaşadığı deneyim iyi bir kullanıcı deneyimi sağlayıp sağlayamadığımızın göstergesi olacaktır. Bu sebeple, yaptığımız ölçümler yolculukları içermedikçe yeterli olmayacaktır.
Performans skorunuz çok iyi olmasına rağmen, siteniz son kullanıcılar için aşağıdaki şekilde görünüyor olabilir :)
- Performans ölçümleri için bir tane test bilgisayarı ya da kullanıcı yeterlidir.
Hayır yeterli değildir. Çünkü, gerçek dünyada kullanıcılar çok farklı cihazlardan, farklı internet hızları ile, farklı internet sağlayıcıları ve bağlantı kaliteleriyle sitenize erişeceklerdir. Burada, son kullanıcının kullandığı servis sağlayıcısının ve işletim sisteminin versiyonunun bile etkisi olabilir. Bu sebeple, performans testleriniz için 360 derece kapsamlı analizler yapmadan net karara varmanız doğru değildir. - Ben web siteme çok hızlı erişiyorum, hiç bir performans sorunu yaşamıyorum. Diğer kullanıcılar da bu şekilde erişecektir.
Bu yaklaşım da, maalesef bir önceki maddede belirttiğim detaylardan dolayı doğru bir yaklaşım değildir. Web sitenizin kullanıcı portföyüne hakim olup, bu portföy doğrultusunda analizler ve testler yapmalısınız. - Geçen ay performans testi yaptım, skorlarım çok iyi bir sonraki sürüm güncellemesinden sonra (en iyi senaryo) tekrar test yapmam yeterlidir.
Performans testlerini sadece “bilinen” güncellemeler sonrası değil çok daha sık yapmalısınız. En az haftalık/aylık yapacağınız düzenli kontrollerle sitenizi sürekli takip edip metrikler üzerinde değerlendirmeler yapmalısınız. Çünkü web siteniz, yaşayan bir organizma ve bu organizmaya etki eden çok fazla kütüphane, alt yapı ve servis sağlayıcı bulunmaktadır. Sizin bilmediğiniz güncellemeler ya da versiyon değişiklikleri performansınızı etkileyebilir.
2. Bazı Performans Ölçüm Araçları ve Siteleri
Aşağıdaki listede web site performans ölçümü konusu geçtiğinde ismini duyacağınız bazı adresler bulunuyor. Bir çok web sitesi aslında kendi ölçüm yapmayıp Lighthouse kütüphanesini kullanarak çeşitli test arayüzleri ve seçenekleri sağlamaktadır.
LightHouse, GTMetrix, PageSpeed Insights, WebPageTest, TestMySite
Chrome Developer Tools, Web.dev, Diib.com, Dotcom-tools, Yellowlab
3. Yaptığım testler birbirinden farklı sonuçlar veriyor?
Sıkça web siteniz üzerinde performans testleri yapıyorsanız, bu soru en az bir kere aklınıza gelmiştir. Aşağıda medium.com üzerinde yaptığım art arda üç test sonucunu paylaşıyorum.
Görseli incelediğinizde puanların sırasıyla 67, 55 ve 71 olduğunu görebilirsiniz. Eğer 55 sonucundan sonra sitemizde bir kaç değişiklik yapıp ardından ölçümümüzün 71 olduğunu görseydik yaptığımız değişikliklerin faydalı olduğunu, benzer işlemi 67 ve 55 sırasında yaptığımızda da işlemlerimizin hatalı olduğunu düşünürdük. Fakat bu da yukarıda bahsettiğim yanlış bilgiler kadar yanlış :)
Tüm testler aslında örneklem uzayı olarak değerlendirilen bir test havuzundan yararlanarak yorumlanmalı ya da her test özelinde alt metriklerin incelenip, metrik bazında aksiyon planı oluşturup, iyileşmeyi o şekilde görmelisiniz. Çünkü testlerimiz birazdan değineceğim etkenlerden dolayı farklı sonuçlar verebilmektedir.
3.1. Testin Gerçekleştirildiği Konum
Web siteniz İngiltere’de hizmet veriyor ise, sizin Güney Amerika’da test yapmanız maalesef pek bir anlam ifade etmeyecektir. Testiniz kullanıcı kitlenizin erişebileceği lokasyonlardan yani hizmet alanınızda yapılmalıdır. Bu şekilde, çok daha doğru sonuçlar elde edebilir ve kullanıcılarınıza daha iyi hizmet sunabilirsiniz.
3.2. İnternet Altyapısı Farklılıkları
Test kitlesi, sizin gerçek kullanıcı kitlenize ne kadar yakın altyapılarda olursa test sonucunuz o kadar gerçekçi olacaktır.
3.3. Ağ Trafiğindeki Dalgalanmalar
Özellikle CDN servis sağlayıcınız, müşterilerinize sunduğunuz performansın önemli etkileyicilerinden birisidir. Bu sebeple, hizmet alanınızı destekleyen bir CDN servis sağlayıcı kullanmalı ve hizmet alanınızdaki test sonuçlarını onlarla birlikte takip etmelisiniz.
3.4. Siteniz Kullanıcı Lokasyonuna Göre Değişim Gösteriyor Olabilir
Amerika’dan giriş yapan bir ziyaretçi ile İngiltere’den giriş yapan ziyaretçinize farklı kullanıcı deneyimi sunuyorsanız, testlerinizi de bu detayda kırarak daha etkili sonuçlar elde edebilirsiniz.
3.5. Testlerinizi Farklı Cihazlar/Tarayıcılar İçin Farklı Değerlendirmelisiniz
Web siteniz Google Chrome’dan takdir alıp, Safari’den sınıfta kalabilir. Bu sebeple, Google Analytics gibi analiz araçlarıyla müşteri kitlenizin değişken yapısına uygun testler gerçekleştirmelisiniz. Örneğin, %90 Safari trafiğine sahipseniz, Google Chrome’dan takdir almanız herhangi bir anlam ifade etmeyecektir.
Özetle; sadece ana performans metriği değil, elinizdeki veriler ve kullanıcı kitlenizi de göz önünde bulundurarak doğru hizmet alanında, sürekli ve sağlıklı hizmet vermeyi amaçlamalısınız.
Daha önceki yazılarımda da bahsettiğim gibi, web siteniz için aşağıdaki aksiyonları her zaman önemsemeliyiz:
- Kullanılmayan ve gereğinden büyük görsellerden kaçınmalıyız.
- Bir görselin web sitesine gerçekten ihtiyacımız olduğu anda yüklenmesini sağlamalıyız.
- Javascript, css, font ve benzeri dosyaların gerçekten minimalist bir yaklaşımda olduğundan emin olmalıyız.
- Düzenli olarak web sitelerimizin performanslarını yardımcı araçlarla takip etmeli ve raporlamalıyız.
Web site performans değişimi üzerine yapılan değişiklikler ve çıktılarına değinilen bu makaleye de ayrıca göz atabilirsiniz.
Bu yazıda, Google Web Fundamentals’ın How to Think About Speed Tools bölümünden esinlenilmiştir.
Vakit ayırdığınız için teşekkür ederim.
